พระอาจารย์วัน อุตตะโม

พระอาจารย์วัน อุตตะโม
(พระอุดมสังวรวิสุทธิเถร)
วัดถ้ำอภัยดำรงธรรม อ.ส่องดาว จ.สกลนคร
พระเถระองค์หนึ่ง ท่านไปบำเพ็ญใกล้สระแห่งหนึ่ง มีผู้หญิงเขาลงไปเก็บดอกบัว ขณะเก็บดอกบัว เขาก็ร้องรำทำเพลง พระท่านก็พิจารณาตามเสียงเพลงเขานั้น ให้รู้เห็นทุกขสัจจะ สมุทัยสัจจะ เพราะในขณะที่เขาร้องเพลงเพลิดเพลินนั้น ก็คือ เขาเป็นทุกข์ ทุกข์เพราะกิเลสแผดเผาจิตใจ เขาจึงระบายออกในลักษณะร้องเพลง นั้นเรียกว่า เป็นความระบายกิเลส ทั้งในขณะนั้นเขาก็มีความรักใคร่ยินดีเพลิดเพลินอยู่ด้วยอำนาจของกิเลส ซึ่งเป็นสมุทัยสัจจะบอกทุกขสัจจะที่กิเลสแผดเผาจิตของเขาด้วย บอกสมุทัยสัจจะที่เป็นตัวเหตุให้เกิดความรักใคร่ยินดี เกิดตัญหาเกิดความทะเยอทะยานอยากในจิตด้วย แล้วพระท่านก็เกิดความสังเวช เกิดความเบื่อหน่ายจิตของท่านก็หลุดพ้นได้สำเร็จ เป็นพระอรหันต์เพราะอาศัยเสียงเพลงนั้นเป็นตัวเหตุ ท่านก็น้อมนำมาพิจารณา นิโรธ ความรู้แจ้งก็เกิดขึ้น กิเลส ทั้งหลายก็หมดสิ้นไป
นี่แหละเมื่อจิตเป็นธรรมะแล้ว ก็พิจารณาเป็นธรรมะไปได้หรือจะเห็นรูปร่างกายที่เขาแต่งให้สวยงาม ก็เช่นเดียวกัน ข้างในเต็มไปด้วยของไม่สะอาด ของโสโครกสกปรก แต่เขาแต่งข้างนอกก็เหมือนกันกับโลงผีที่เขาแต่งให้สวยงาม แต่ข้างในน่าเกลียดน่ากลัว คนเราก็เหมือนกัน ใจที่มีกิเลสก็น่ากลัว มันเกิดความโลภก็น่ากลัว เกิดความโกรธก็น่ากลัว เกิดความหลงก็น่ากลัว